THÔNG TIN CHUNG: Mặc dù là nước thu nhập trung bình thấp, Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi về dịch tễ học với tỷ lệ các bệnh không lây truyền ngày càng tăng cao. Các yếu tố nguy cơ chính dẫn đến bệnh tim mạch đang tăng lên lên hoặc đang ở mức báo động ở Việt Nam, đặc biệt là bệnh Tăng huyết áp (THA). Với tình hình như hiện nay, nếu không có các giải pháp kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả thì gánh nặng bệnh tật của các bệnh tim mạch sẽ vẫn tiếp tục tăng lên ở Việt Nam.
MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Mục tiêu của dự án là xây dựng một can thiệp (intervention) dựa vào cộng đồng sử dụng phương pháp kể chuyện (storytelling) để giúp bệnh nhân THA kiểm soát tốt tình trạng bệnh của mình. Phương pháp này đã được chứng minh có hiệu quả ở nhóm người thiểu số. Chúng tôi đề suất một thử nghiệm can thiệp ngẫu nhiên, có đối chứng (pilot cluster randomized controlled trial) để đánh giá tính khả thi của thử nghiệm lâm sàng trên qui mô lớn đánh giá hiệu quả của can thiệp.
Bốn xã với tổng số 100 bệnh nhân THA sẽ được phân ngẫu nhiên vào nhóm can thiệp (2 xã) hay nhóm đối chứng (2 xã) (tương đồng về quy mô dân số). Bệnh nhân THA sẽ ngẫu nhiên được chọn vào nhóm can thiệp hay nhóm đối chứng dựa trên địa chỉ cư trú hiện tại của họ.
Các đối tượng đủ tiêu chuẩn của nghiên cứu và đồng ý tham gia ở nhóm can thiệp sẽ nhận được thông tin về cách kiểm soát bệnh THA bằng cách xem các đĩa DVD ghi lại những câu chuyện có thật của bệnh nhân trong việc kiểm soát THA. Đĩa DVD ghi lại những câu chuyện của bệnh nhân về những hậu quả khi không kiểm soát được THA, cách khắc phục những khó khăn để kiểm soát HA và tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống. Các cán bộ tại TYT xã can thiệp sẽ được bổ sung thêm kiến thức về bệnh THA thông qua khóa đào tạo chuyên sâu về cách quản lý bệnh THA. Bệnh nhân tại xã đối chứng sẽ vẫn nhận được những hỗ trợ như bình thường từ hệ thống y tế địa phương và một đĩa DVD chỉ chứa những hướng dẫn chung về cách phòng chống các bệnh không lây truyền thường gặp.
Dự án này sẽ góp phần giải quyết một vấn đề quan trọng trong lâm sàng cũng như y tế công cộng ở Việt Nam thông qua thực hiện nghiên cứu dựa trên cộng đồng sử dụng can thiệp phù hợp với nền văn hóa để tang cường kiểm soát bệnh THA.
Ý NGHĨA CỦA NGHIÊN CỨU: Mục đích của dự án dựa vào cộng đồng này là xây dựng một can thiệp mới có tính giáo dục để kiểm soát bệnh THA ở Việt Nam. Thử nghiệm đánh giá tính khả thi của dự án sẽ được tiến hành. THA là một vấn đề sức khỏe quan trọng về cả lâm sàng và y tế công cộng ở các nước đang phát triển.
CÁC HOẠT ĐỘNG ĐƯỢC TRIỂN KHAI:
Sau 9 tháng triển khai, giai đoạn 1 của nghiên cứu đã hoàn thành. Sản phẩm chính của giai đoạn 1 là 2 đĩa DVD ghi lại câu chuyện có thật của 10 bệnh nhân kiểm soát thành công bệnh tăng huyết áp. Hiện nay, dự án đang trong quá trình triển khai giai đoạn 2.
Mục tiêu của giai đoạn 2 là tiến hành chọn 100 đối tượng mắc bệnh THA tại 4 xã thuộc 4 huyện của tỉnh Hưng Yên để tiến hành nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên. Cụ thể các xã tham gia giai đoạn 2 là xã Xuân Quan-huyện Văn Giang, xã Việt Hưng-huyện Văn Lâm, xã Tân Việt-huyện Yên Mỹ và xã Bạch Sam-huyện Mỹ Hào. Bốn xã nêu trên sẽ được phân ngẫu nhiên trở thành xã can thiệp (50 bệnh nhân) hay xã đối chứng (50 bệnh nhân).
Ngày 23/07/2015, dự án đã tổ chức buổi “Hội thảo tập huấn triển khai giai đoạn 2” tại Trung tâm y tế (TTYT) huyện Mỹ Hào. Buổi hội thảo có sự tham gia của cán bộ Sở y tế tỉnh Hưng Yên, cán bộ tại các TTYT huyện và các cán bộ phụ trách tại trạm y tế (TYT). Mục tiêu của buổi hội thảo là giới thiệu giai đoạn 2 của dự án và các hoạt động sẽ triển khai trong giai đoạn 2 như sàng lọc bệnh nhân, lựa chọn bệnh nhân và quá trình thu thập dữ liệu.
Đến cuối tháng 7 và đầu tháng 8, các buổi khám sàng lọc lần 1 và lần 2 đã được tổ chức tại 4 xã. 100 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn tham gia dự án đã được mời vào nghiên cứu.
Trước khi tiến hành can thiệp, bệnh nhân đã được đo huyết áp và phỏng vấn theo như đề cương nghiên cứu. Sau đó, bệnh nhân đã được nhận 1 đầu đĩa DVD và đĩa DVD thứ nhất (trong bộ gồm 2 đĩa DVD) ghi lại 5 chuyện của bệnh nhân kiểm soát thành công bệnh tăng huyết áp để mang về nhà xem. Ba tháng sau đó, bệnh nhân được phát tiếp DVD thứ hai gồm 5 câu chuyện của bệnh nhân khác cũng kiểm soát thành công bệnh tăng huyết áp.
Trong suốt quá trình tham gia nghiên cứu, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cách vận hành đầu máy DVD, cách xem các đĩa DVD và sẽ luôn nhận được hỗ trợ kỹ thuật từ cán bộ dự án. Bệnh nhân sẽ được mời đến tái khám tại TTYT sau 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng và 1 năm kể từ ngày tham gia vào nghiên cứu.
