Thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong sớm trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình. Tại Việt Nam, theo Tổng quan ngành Y tế 2014, hiện nay có khoảng hơn 50% nam giới và 2% nữ giới hút thuốc lá [1]. Vì vậy, theo các chính sách của Bộ Y tế, việc giảm thiểu gánh nặng bệnh tật liên quan đến hút thuốc lá bằng cách khuyến khích cai nghiện đang là ưu tiên hàng đầu đối với Việt Nam. Từ tháng 09 năm 2015, Hiệp hội Hô hấp Việt Nam đã thành lập Tổng đài Tư vấn Cai nghiện Thuốc lá tại Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội nhằm thúc đẩy người hút thuốc lá cai thuốc.
Với mục tiêu đẩy mạnh việc sử dụng Tổng đài Tư vấn Cai nghiện Thuốc lá của Bệnh viện Bạch Mai đồng thời tăng cường sự tiếp cận của người mong muốn cai nghiện thuốc lá tới các dịch vụ tư vấn và việc điều trị thay thế bằng nicotine, Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển (PHAD) tiến hành dự án nghiên cứu “Ứng dụng hệ thống tin nhắn (mHealth) thúc đẩy sử dụng “Tổng đài tư vấn cai thuốc lá” và cai thuốc lá (M2Q2)”. Được tài trợ bởi Trung tâm Quốc tế Forgaty – Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), nghiên cứu này sẽ được triển khai trong năm (05) năm từ 2017 đến 2022 và là dự án hợp tác giữa PHAD và trường Đại học Y khoa Massachusetts (UMMS). Hiện nay, dự án đang trong quá trình chuẩn bị và chờ phê duyệt từ chính phủ Việt Nam.
Các thông tin thêm về dự án được đăng tải và cập nhật trên trang điện tử Công cụ Báo cáo Trực tuyến (RePORT) của Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) theo đường dẫn sau: https://projectreporter.nih.gov/project_info_description.cfm?aid=9371591 .
Các hoạt động chính của dự án trong năm 2019
Hoạt động 1: Tuyển dụng đối tượng nghiên cứu tham gia vào dự án:
Tính đến hết tháng 11 năm 2019, dự án đã tuyển dụng được 437 đối tượng tham gia vào nghiên cứu. Bên cạnh đó, các đối tượng được đánh giá và kiểm tra tình trạng cai thuốc lá của đối tượng sau 6 tháng tham gia dự án.
Hoạt động 2: Họp hàng tháng với tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá của bệnh viện Bạch Mai- Quitline:
Cuộc họp được tổ chức hàng tháng giữa nhóm dự án của PHAD và Quiline nhằm cập nhật và thảo luận các hoạt động liên quan đến tư vấn cai thuốc lá cho các đối tượng trong dự án
Hoạt động 3: Chuyến làm việc của Đoàn UMASS tại Việt Nam
Từ ngày 28/3 đến 3/4/2019, đoàn chuyên gia của trường Đại học Y khoa Massachusetts (UMASS) đã có chuyến làm việc tại Việt Nam để giám sát các hoạt động của dự án và thảo luận với cán bộ dự án tại PHAD về những vấn đề liên quan. Ngoài ra, cuộc họp tập huấn về kỹ năng tư vấn cai thuốc lá cho các bác sĩ và tư vấn viên thuộc trung tâm Hô hấp – Bệnh viện Bạch Mai đã được tổ chức vào ngày 1/4/2019
Hoạt động 4: Cuộc họp tập huấn tăng cường kỹ năng tư vấn về cai thuốc lá/thuốc lào cho các cán bộ của trạm y tế xã
Ngày 6/8/2019, Cuộc họp tập huấn kỹ năng tư vấn về cai thuốc lá/thuốc lào cho các cán bộ của trạm y tế xã được tổ chức tại Trung tâm y tế huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên. Cuộc họp có sự tham dự của các bác sỹ của Bệnh viện Bạch Mai, cán bộ của Sở Y tế Hưng Yên, cán bộ của 4 Trung tâm y tế huyện (Yên Mỹ, Văn Lâm, Mỹ Hào, Khoái Châu) và cán bộ của 4 Trạm y tế xã (Tân Việt, Việt Hưng Bạch Sam và Bình Minh). Mục đích của Cuộc họp là hướng dẫn kỹ năng tư vấn trực tiếp về cai thuốc lá/lào và thảo luận những tình huống trong quá trình thực hiện từ trước đến nay tại địa bàn.
Hoạt động 5: Cuộc họp về: “Tăng cường hoạt động tư vấn và điều trị cai nghiện thuốc lá tại Việt Nam”
Ngày 13/10/2019, cán bộ dự án tại Việt Nam đã tham dự cuộc họp về: “Tăng cường hoạt động tư vấn và điều trị cai nghiện thuốc lá tại Việt Nam” do Viện nghiên cứu Y – Xã hội học (ISMS) kết hợp với Quĩ phòng chống tác hại thuốc lá tổ chức. Tại cuộc họp, tiến sĩ Nguyễn Kiều Cương – Đồng nghiên cứu viên chính (Co- site PI) đã có bài bày giới thiệu về dự án M2Q2.
[1] Bộ Y tế. Tổng quan ngành y tế 2014 – Tăng cường dự phòng và kiểm soát bệnh không lây nhiễm.
